De Spinnenkop
Tijdelijk stelsel van radialen met variabele geometrie.
Op
deze pagina een ontwerp dat uitblinkt in eenvoud. Een tweetal N-connector
chassisdelen en een viertal telescopische en scharnierende antennedelen vormen
samen een instelbaar stelsel van radialen. De door mij gebruikte antennedelen
van 75cm lang geven een bruikbaar frequentiebereik van VHF tot UHF.
Toepassingsgebied
De gekozen opbouw maakt de radialen alleen geschikt als
tijdelijke oplossing. De toepassing die ik bij de bouw op het oog had, was die
van instelbare grondvlak tijdens het meten, testen en afregelen van portofoon-
en voertuigantennes.
De foto hiernaast laat het apparaat zien in een typische toepassing. Een
samenstelling van SWR Meetbrug, de instelbare radialen en een adapter N/ SMA
staan opgesteld op een driepoot statief om een portofoonantenne te meten.
Opbouw
Deze
foto toont de benodigde onderdelen. Twee N-Connector chassisdelen met vierkante
flens worden met elkaar verbonden. Op elk van de hoekpunten klemt een M3 bout de
voet van een telescopische antenne vast. De middencontacten van de connectoren
worden met elkaar verbonden met de hulp van een dunne soldeerbout . Elektrisch
contact tussen de afscherming van de beide chassisdelen komt voor rekening van
de ingeklemde uiteinden van de telescopische antennedelen. Reinig de
contactvlakken indien nodig.
De
keuze voor N-Connectoren heb ik gemaakt vanwege de geringe invloed van deze
connectoren op de eigenschappen van de te meten antenne. Het staat U natuurlijk
vrij om een andere norm steker als de SO-239 te gebruiken.
Testen
Verbind de Spinnenkop met een SWR meter aan de ene zijde en een dummyload aan de andere. Meet de staande golf verhouding. Doe hetzelfde zonder de spinnenkop. De Spinnenkop mag geen invloed hebben op de gemeten staande golf verhouding van de dummyload.
Gebruik
Portofoon en voertuig antennes hebben doorgaans een complementair deel nodig om juist te fuctioneren. Tijdens normaal gebruik vormen de behuizing van de portofoon, de gebruiker of het voertuig het massavlak waartegen de straler zich af kan zetten. In het geval van portofoons maakt dit het lastig om goed reproduceerbare metingen te doen.. De manier waarop de portofoon vastgehouden wordt bepaalt immers mede het resultaat van de meting.
Ook testen van voertuig antennes is lastig als je niet beschikt over het betreffende voertuig.
De spinnenkop is bedacht om in deze twee gevallen de
ontbrekende helft van de antenne te vormen. De radialen dienen hiervoor op de
gewenste frequentie ingesteld te worden. Deze lengte bedraagt een kwart
golflengte of een oneven veelvoud hiervan:
146cm voor 51,5MHz
51cm voor 145MHz
17cm voor 435MHz
Een lengte van 51cm zorgt voor een goede aanpassing van zowel 2m als 70cm
antennes. Heel handig bij het meten van dualband antennes!
Stel de radialen in onder een hoek van 45° tot 60°
onder het horizontale vlak, als bij een GroundPlane Antenna (GPA) en plaats de
radialen op een driepoot, zo ver mogelijk verwijderd van obstakels die de meting
kunnen beïnvloeden.
Monteer de te meten antenne op de meetplaats, eventueel met gebruikmaking van de
juiste adapter. Sluit de SWR meter aan direct onder de spinnenkop voor een zo
betrouwbaar mogelijk meetresultaat.
Eerst even spelen
Het verdient aanbeveling om, alvorens jezelf te storten op een nieuw te ontwikkelen antenne, eerst ervaring op te doen met het meten van een antenne met bekende eigenschappen. Zo maak je jezelf bekend met de eigenschappen van de Spinnenkop en het effect van de lengte en positie van de radialen op het meetresultaat!
Dit artikel is gepubliceerd in het VRZA blad CQ-PA 2005 Nr 12